Keten kumaş, bitki liflerinden yapılan doğal bir tekstildir. Kadın veya erkek pantolon, gömlek, perde, masa örtüsü, yastık ve daha fazla ürünü üretmek için kullanılan keten kumaşı anlattığımız bu yazımızda keten iplik hakkında merak edilen başlıklara değinirken keten iplik nasıl elde edilir, sorusunu da yanıtlamış olacağız.
Keten İplik Nedir?
Keten ipliği, bitki bazlı bir ipliktir ve kumaş üretmek için kullanılan eski malzemelerden biridir. Keten ip neden yapılır, sorusunun cevabı keten bitkisinin sapları olarak verilmektedir.
Keten elyafı, modal, viskon, pamuk ve polyester gibi liflerle karıştırılarak üstün kaliteli, sıcağa karşı vücudu serin tutan iplikler elde edilmektedir. Örme sektöründe ancak karışım halinde kullanılmaktadır. Gerek yazın giyilen ince giysilerde gerekse hasır, ayakkabı gibi ürünlerde kullanılan keten ipliği, ev tekstili, temizlik bezleri, peçete ve mendil üretimini keten iplik kullanım alanları olarak sıralanmaktadır.
Keten İplik Özellikleri Nelerdir?
Keten iplik özellikleri şöyle sıralanmaktadır:
- Keten iplik emicidir. Gözenekli yapısı ve nemi uzaklaştırma özelliği bu kumaşın yaz aylarında giyim veya yatak takımları için tercih edilen bir kumaş haline getirmektedir.
- Keten iplik ısıyı iletir. Keten doğal bir ısı iletkenidir; ısıyı liflerinde tutar, ancak ciltte tutmaz.
- Keten iplik nefes alabilir özelliğe sahiptir. Keten kumaş, vücuda daha fazla hava akışı sağlayarak daha havadar ve rahat hissettirmesini sağlamaktadır.
- Keten iplik kolay boyanma özelliğine sahiptir. Doğal lifleri boya renklerini diğer malzemelere göre daha iyi tutar, bu da keten kumaşın sayısız renkte bulunmasını sağlamaktadır.
- Keten, doğal olarak antibakteriyel özelliğe sahiptir. Bu da onu bandajlar ve yatak çarşafları için popüler bir seçim haline getirmektedir.
- Keten, pamuktan daha uzun ömürlü olan doğal kumaşlardan biridir ve 30 yıldan fazla dayanabilmektedir.
- Keten çevre dostu bir kumaş türüdür. Sürdürülebilir bir tekstil ürünü olan keten, biyolojik olarak parçalanabilir, yetiştirilmesi için pamuktan daha az suya ihtiyaç duyar ve zorlu ortamlarda yetişme özelliğine sahiptir.
Keten Kumaş Çeşitleri ve Kullanım Alanları Nelerdir?
Keten kumaş çeşitleri; dokularına, dokuma desenlerine ve dokunma biçimlerine göre ayrılırken çeşitlerine bakarak keten iplik kullanım alanları da genişlemektedir.
Damask Keten: Süslü ve narin keten kumaş biçimi olan damask, ince nakışlara benzemesi için özel dokunmaktadır. Çoğunlukla el sanatları ve ev dekorasyon ürünlerinde kullanılmaktadır.
Düz Dokuma Keten: Nispeten sert dokulu ve dayanıklı olan bu kumaş genellikle el ve banyo havlularında kullanılmaktadır.
Gevşek Dokunmuş Keten: Bu kullanışlı kumaş genellikle yeniden kullanılabilir bebek bezlerinde kullanılmaktadır.
Çarşaf Keteni: Bu sık dokunmuş kumaş genellikle giyim ve yatak takımlarında kullanılmaktadır. Dokusuz, yumuşak bir yüzeye sahiptir. İplik sayısı genellikle yüksektir bu özelliğiyle dayanıklı, yoğun bir kumaş oluşturmaktadır.
Çarşaf Keteni: Bu sık dokunmuş kumaş genellikle giyim ve yatak takımlarında kullanılmaktadır. Dokusuz, yumuşak bir yüzeye sahiptir. İplik sayısı genellikle yüksektir bu özelliğiyle dayanıklı, yoğun bir kumaş oluşturmaktadır.
Keten Kumaş Nasıl Üretilir?
Keten iplik nasıl üretilir, sorusunun cevabı günümüzde de hala eski Mısır’da yapıldığı gibi yapılır olarak verilmektedir. Bitkiler yerden elle kesilir veya çekilir. Keten birkaç hafta kurutulur ve sonrasında harmanlama veya tohumları çıkartma işlemi yapılır. Bazı durumlarda keten, tohumlar daha güçlü bir lif yapmaya hazır olmadan önce hasat edilir.
Keten bitkisi saplarını ıslatmak, kopmamış liflerin çıkarılmasına yardımcı olur. Lifler daha sonra ipliğe dönüştürülür ve kumaşa dokunur. Dokunma sonrasında bu tekstiller ağartılabilir, boyanabilir, üzerine baskı yapılabilir veya bir dizi işlem veya kaplama ile bitirilebilir.
Alternatif bir üretim yöntemi, daha hızlı olan ve daha az ekipman gerektiren pamuklaştırma, olarak bilinir. Keten sapları geleneksel pamuk makineleri kullanılarak işlenir; ancak, bitmiş lifler genellikle karakteristik keten görünümünü kaybetmektedir.